Συνέντευξη με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Ερασιτεχνών Αλιέων (ΠΕΕΑ), Κο. Διονύσιο Μπάστα για το μέλλον της αλιείας στην Ελλάδα
Του Δημήτρη Σφαλτού
Με γνώμονα την εγρήγορση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, σχετικά με τα ζητήματα της αλιείας στην Ελλάδα, πήραμε μια συνέντευξη από τον Κο.Διονύσιο Μπάστα, τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Ερασιτεχνών Αλιέων (ΠΕΕΑ). Συζητήσαμε για τα φλέγοντα ζητήματα της υπεραλίευσης, της καταστροφής του ενάλιου πλούτου, το απαρχαιωμένο νομικό πλαίσιο που διέπει την αλιεία στην χώρα μας, την τουριστική αλιεία, και όλα τα γενικά κακώς κείμενα του ψαρέματος.
Ο Κος.Μπάστας δέχθηκε με χαρά την πρόσκλησή μας, ενώ οι απαντήσεις του αποδείχθηκαν κατά την διάρκεια της συνέντευξης άκρως διαφωτιστικές και ενδιαφέρουσες...
Δημήτρης Σφαλτός (Δ.Σ) Κύριε Μπάστα, καταρχήν θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ανταπόκριση σας στην πρόσκλησή μας, για αυτή την συνέντευξη. Οι ερωτήσεις που θα ήθελα να σας θέσω, ενδιαφέρουν πάρα πολύ όλο το ψαρευτικό κοινό, καθώς οι τελευταίες εξελίξεις πυροδοτούν πολλές και εύλογες απορίες εκ μέρους των ψαράδων. Ας πάμε λοιπόν κατευθείαν στο «ψητό», και να θέσω την πρώτη ερώτηση. Ποιά είναι η Πανελλήνια Ένωση Ερασιτεχνών Αλιέων (ΠΕΕΑ), και ποιοι οι στόχοι της;
Διονύσιος Μπάστας (Δ.Μ) Να σας ευχαριστήσω και εγώ από την σειρά μου για την ευγενική σας πρόσκληση. Σκοπός της Ενώσεως είναι η ανάπτυξη και διάδοση του ενδιαφέροντος για την ερασιτεχνική αλιεία, η συμβολή στην προστασία του ενάλιου πλούτου της χώρας μας καθώς και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Ελλήνων ερασιτεχνών αλιείας με κάθε νόμιμο μέσο (ένδικο και μη) και διαβημάτων ενώπιον των δικαστηρίων (ελληνικών και διεθνών), και ενώπιον των κρατικών θεσμών και αρχών. Η ανάγκη δημιουργίας της Ένωσης προήλθε από την καταφανή πλέον μείωση των ιχθυοαποθεμάτων , η οποία οδήγησε την Ε.Ε στην έκδοση κανονισμών, διατάξεων και οδηγιών , με σκοπό την μείωση της πίεσης στα ιχθυοαποθέματα και την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών , προς αυτή την κατεύθυνση.
Σήμερα όλα τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να προσαρμόσουν την αλιευτική τους νομοθεσία με τα πρότυπα, τις διατάξεις και τους κανονισμούς που έχει εκδώσει η Ε.Ε , στα πλαίσια της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΛΠ). Ανάμεσα στους κανονισμούς βρίσκονται και ΕΚ 1967/2006, ΕΚ 1224/2009, ο διευκρινιστικός ΕΚ404/2011, ΕΚ 1380/2013 και πολλοί άλλοι, οι οποίοι υποχρεωτικά θα αλλάξουν την υφιστάμενη αλιευτική νομοθεσία, όπως αυτή την γνωρίζουμε σήμερα.
Στα πλαίσια αυτών των αλλαγών της νομοθεσίας, τα κράτη-μέλη θα λάβουν μέτρα και θα ψηφίσουν νόμους, θα εκδώσουν Προεδρικά Διατάγματα, Υπουργικές αποφάσεις, θα καταθέσουν τροπολογίες κτλ, με απαγορεύσεις και αυστηροποιήσεις στην αλιεία , χρονικές, τοπικές/ειδών κ.α, ώστε να συμμορφωθούν με τις υφιστάμενες και υποχρεωτικές κοινοτικές οδηγίες.
Η μικρή αλλά υπαρκτή ευελιξία Εθνικών επί μέρους χειρισμών , που δίνεται από την Ε.Ε στα κράτη μέλη, δημιούργησε τον άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης της ερασιτεχνικής αλιείας, σαν το πιο εύκολο θύμα, απέναντι στο Ελληνικό κράτος, με την απαράδεκτη προσπάθεια ψήφισης νόμων και διατάξεων (βλέπε άρθρο 43) και την μεταφορά του συνολικού βάρους των απαγορεύσεων και περιορισμών , σε αυτήν.
Αυτή η ψευδής , ανυπόστατη και ανύπαρκτη διαπόμπευση της ερασιτεχνικής αλιείας, ως μοναδικό και κύριο υπαίτιο της μείωσης των ιχθυαποθεμάτων, όταν διενεργείται ελεύθερα, χαρισματικά και ανεξέλεγκτα , η πλήρης καταστροφή του θαλάσσιου εθνικού πλούτου, από εκατοντάδες συρόμενα , κυκλικά εργαλεία, και επαγγελματικά εργαλεία , σε συνδυασμό με κάθε είδους απαράδεκτές επαγγελματικές αλιευτικές τακτικές , δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη από τους ερασιτέχνες αλιείς της χώρας μας.
Υποχρεούμαστε όλοι μας ενωμένοι να παλέψουμε , για την διατήρηση του δικαιώματος μας στην άσκηση της όποιας αλιευτικής μας δραστηριότητας, η οποία είναι μία από τις εναπομείναντες ανάσες ξεγνοιασιάς για εμάς . Η συνδρομή και συσπείρωση όλων των ερασιτεχνών αλιέων με την ΠΕΕΑ, είναι μονόδρομος πλέον για την δικαίωση μας, απέναντι σε αυτούς, που επιβουλεύονται το αναφαίρετο δικαίωμά μας για ελεύθερη πρόσβαση στις θάλασσες μας.
Η μέχρι σήμερα μοναδική και πρωτοποριακή δράση της ΠΕΕΑ με προτάσεις, καταγγελίες, διαμαρτυρίες, επιστολές, προσφυγές κ.α ενώπιον όλων των συναρμόδιων υπουργείων για θέματα όπως, ιχνηλασιμότητα, καταγραφές, τουριστική αλιεία, προτάσεις για μείωση ιχθυαποθεμάτων κτλ, είναι το μόνο υπαρκτό ανάχωμα, ανάμεσα στην ερασιτεχνική αλιεία και στις όποιες απαγορεύσεις επιθυμούν να μας επιβάλλουν.
(Δ.Σ) Τι γίνεται με το απαρχαιωμένο νομικό πλαίσιο που διέπει την ερασιτεχνική και επαγγελματική αλιεία?
(Δ.Μ) Είναι βέβαιο ότι το νομικό πλαίσιο της αλιείας γενικότερα είναι απαρχαιωμένο, χαριστικό για τους επαγγελματίες, και δεν βοηθά στην προστασία των ιχθυοαποθεμάτων . Κατά την γνώμη μας χρήζει άμεσης αλλαγής και για το λόγο αυτό η ΠΕΕΑ έχει καταθέσει προτάσεις στα αρμόδια υπουργεία ,όπως την ιχνηλασιμότητα/ καταγραφή των αλιευμάτων, προτάσεις για την ανάπτυξη της τουριστικής αλιείας, αλλαγή στις ποσοστώσεις , προτάσεις για την θέσπιση της ατομικής άδειας ερασιτεχνικής αλιείας κτλ.
(Δ.Σ) Με ποιους τρόπους μπορεί να αναπτυχθεί η τουριστική αλιεία στην χώρα μας?
(Δ.Μ) Πραγματικά είναι κρίμα για την Ελλάδα που έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή σε χλμ στην Ευρώπη και τόση μεγάλη ποικιλία σε εσωτερικά ύδατα (λίμνες και ποτάμια), να είναι δεκαετίες πίσω στην ανάπτυξη της τουριστικής αλιείας. Για το λόγο αυτό έχουν γίνει πολύ ιδιαίτερες προτάσεις στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στο Υπουργείο Τουρισμού και στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Έχει κατατεθεί φάκελος με προτάσεις για σχέδιο νόμου, το οποίο κατά την γνώμη μας θα δώσει τεράστια ώθηση στον τουρισμό. Το πιο σημαντικό είναι ότι θα δώσει επίσης τεράστια ώθηση στα έσοδα του κράτους, θα δημιουργήσει εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, χωρίς το τελευταίο να χρειαστεί να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ!
Το μόνο που χρειάζεται είναι να νομοθετήσει σωστά, δίνοντας την ευκαιρία στον επιχειρηματικό κόσμο να δημιουργήσει όλα τα παραπάνω που αναφέραμε. Επιπλέον οι προτάσεις μας φέρνουν για πρώτη φορά στο προσκήνιο την ημερήσια τουριστική άδεια αλιείας, η οποία θα λύσει πολλά προβλήματα λαθραλιείας από αλλοδαπούς, και προσφέροντας επιπλέον έσοδα. Τίθεται ακόμη θέμα ποσοστώσεων πελαγικών ειδών, για την ερασιτεχνική αλιεία, πράγμα που κακώς δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Έχουμε θέσει επίσης προϋποθέσεις ιχνηλασιμότητας και καταγραφής αλιευμάτων από τουρίστες.
(Δ.Σ) Από πρόσφατες εμπειρίες μου, βλέπω συνεχώς φίλους μου και άλλους ψαράδες των γλυκών νερών να φεύγουν για ταξίδια ψαρευτικής αναψυχής σε χώρες όπως στα Σκόπια, στην Ρουμανία, στην Βουλγαρία, σε ιδιόκτητες λίμνες, και να αφήνουν αρκετά χρήματα, προκειμένου να αναμετρηθούν με μεγάλα ψάρια (κυπρίνους, γουλιανούς , τούρνες, λουτσιόπερκες κ.α) και να ζήσουν έντονες συγκινήσεις.
Τα ποσά που δαπανούνται δεν είναι πλέον διόλου ευκαταφρόνητα για τις μέρες μας (αγγίζουν πια τα 50-60 ευρώ την ημέρα), και πραγματικά στενοχωριέμαι που η Ελλάδα έχει τόσο εσωτερικό πλούτο σε λίμνες και ποτάμια, και μένει εντελώς αναξιοποίητος. Δεν μπορεί επίσης στις γειτονικές χώρες να υπάρχουν ψάρια τρόπαια, που να δημιουργούν παγκόσμιο ψαρευτικό ενδιαφέρον και τουρισμό, και εμείς να μην μπορούμε να προστατέψουμε τα ήδη υπάρχοντα ιχθυοαποθέματα και να έχουμε μεγαλύτερα ψάρια, που θα προσελκύσουν τους ψαράδες από παντού.
(Δ.Μ) Αυτό είναι μια ζοφερή πραγματικότητα της χώρας μας, να έχουμε τα πάντα και να μην μπορούμε να τα εκμεταλλευτούμε. Επίσης είναι γνωστό σε εμάς, ότι ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός και παγκόσμιος ειδικός τουρισμός ενδιαφέρεται για το ψάρεμα στα εσωτερικά ύδατα. Οι βαλκάνιες χώρες που ανάφερες Δημήτρη το ξέρουν πολύ καλά αυτό, και έχουν εκμεταλλευτεί τους χώρους τους σε μεγάλο βαθμό.
Η ΠΕΕΑ έχει σκεφτεί πολύ σοβαρά αυτό το ζήτημα και πλέον έχουν τεθεί στους συναρμόδιους φορείς ειδικές προβλέψεις για την αξιοποίηση των λιμνών και ποταμιών της Ελλάδας, ψάρεμα σε θάλασσα και γλυκά νερά από Α.Μ.Ε.Α, ακόμη και ψάρεμα με σκάφος, που στις λίμνες και στα ποτάμια απαγορεύεται κακώς. Πλέον είναι σαφές, ότι είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες δομές για την ανάπτυξη της τουριστικής αλιείας, να έρθουν χρήματα στην Ελλάδα, και να προστατέψουμε ταυτόχρονα τα ιχθυαποθέματά μας.
(Δ.Σ) Ποια πιστεύεις ότι είναι η κατάσταση στην Ελλάδα για την αλιεία γενικώς?
(Δ.Μ) Η αλιεία στην Ελλάδα είναι εντελώς άναρχη και χαοτική! Οι ψαράδες έχουν άγνοια νόμων και κανονισμών που διέπουν την αλιεία γενικώς, πράγματα για τα οποία κατά την γνώμη μας ευθύνονται τα συναρμόδια υπουργεία και η πληθώρα ΠΔ , Υπουργικών αποφάσεων κλπ.
Η ΠΕΕΑ από την πλευρά της έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία ενημέρωσης του αλιευτικού κόσμου. Επιβάλλεται η αλλαγή του ισχύοντος νομικού πλαισίου , με πρώτο και κύριο μέλημα-κατά την άποψή μας-την πλήρη υιοθέτηση προτάσεων ιχνηλασιμότητας/καταγραφής για την ερασιτεχνική και την επαγγελματική αλιεία.
Ξεκινήσαμε ακόμη την συλλογή δεδομένων για την ερασιτεχνική αλιεία, πρωτοπορώντας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες και κανονισμούς της Ε.Ε. Το φυλλάδιο της καταγραφής των αλιευμάτων είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμο στον καθένα μας (μπορείτε να το εκτυπώσετε παρακάτω), και είναι επιτακτική ανάγκη να χρησιμοποιείται σε κάθε μας εξόρμηση.
(Δ.Σ) Τα εσωτερικά ύδατα της χώρας μας , όπως ξέρεις, είναι πολύ ταλαιπωρημένα οικοσυστήματα, επικρατεί ανομία, παράνομη αλιεία, και η αστυνόμευση έγκειται στο μεράκι των ερασιτεχνών συλλόγων , σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Η ΠΕΕΑ έχει αναλάβει κάποια δράση σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα?
(Δ.Μ) Το θέμα με τα εσωτερικά ύδατα είναι ότι τα νομικά πλαίσια που τα διέπουν χρήζουν άμεσης αναδιάρθρωσης, υπάρχουν νόμοι που θεσπίστηκαν με προεδρικά διατάγματα, σε εποχές εντελώς διαφορετικές με την σημερινή κατάσταση. Βλέπαμε στο παρελθόν αλλού να εμπλέκεται το δασαρχείο, η θηροφυλακή, αλλού η αστυνομία κτλ. Χρειάζεται όμως ένα ενιαίο εκτελεστικό όργανο (π.χ αστυνομία), για την φύλαξη , ή τις περιπολίες στα γλυκά νερά. Ένα όργανο που μπορεί να δώσει άμεσο πρόστιμο, να χρησιμοποιήσει άμεσα τις νόμιμες κυρώσεις, να κατάσχει παράνομα εργαλεία, και όχι απλά να διώξει τους παράνομους για να πάνε παραπέρα να συνεχίσουν το έργο τους. Είναι επιθυμία της ΠΕΕΑ να στέλνει εθελοντές από τοπικούς ερασιτεχνικούς συλλόγους προς βοήθεια της εκτελεστικής εξουσίας.
(Δ.Σ) Γιατί είναι τόσο σημαντικό για την αλιεία η καταγραφή δεδομένων?
(Δ.Μ) Η παντελής έλλειψη στοιχείων καταγραφής δημιουργεί ένα καθεστώς ασάφειας, μέσα στο οποίο βρίσκουν πρόσφορο έδαφος αυτοί που ουσιαστικά λυμαίνονται τους θαλάσσιους και εσωτερικούς εθνικούς φυσικούς πόρους. Τα δεδομένα που συλλέγουμε θα χρησιμοποιηθούν για την εκπόνηση μελετών από αναγνωρισμένους και ειδικούς επιστήμονες, από ελληνικά και διεθνή ινστιτούτα. Με διαφάνεια και επιστημονική τεκμηρίωση, στηριζόμενοι σε πραγματικά και όχι φανταστικά δεδομένα, θα αναδιαρθρωθεί η υφιστάμενη νομοθεσία προς όφελος του εθνικού ενάλιου πλούτου, με αναλογικό καταμερισμό ευθυνών για την σημερινή κατάσταση.
(Δ.Σ) Ποια είναι η άποψη σας για το πρόσφατο θέμα με το χτύπημα του προστατευόμενου καρχαριοειδούς, την φωτογραφία του ψαρά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και τις επικείμενες κυρώσεις μέσω της φωτογραφίας αυτής?
(Δ.Μ) Η άποψη της ΠΕΕΑ για το περιστατικό στη ΚΩ (για την καταγγελία και κλήση για απολογία ψαροντουφεκά από φωτογραφία), είναι σαφής. Η ΠΕΕΑ τάσσεται σαφώς κατά κάθε μορφής παράνομης αλιείας από όπου και αν αυτή προέρχεται.
Διερωτάται όμως, για το ακριβές νόημα της επίσημης ανακοίνωσης του Λιμενικού ( «Θεωρούμε αυτονόητη και επιβεβλημένη την άμεση ενημέρωσή μας, με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, σε περίπτωση διαπίστωσης μη τήρησης των κείμενων διατάξεων, ώστε να εντοπισθούν οι παραβάτες και να κινηθεί η διαδικασία επιβολής των προβλεπόμενων κυρώσεων, οι οποίες είναι βαρύτατες.» ), για το οποίο τρέφει ιδιαίτερη εκτίμηση και σεβασμό – και κατά πόσο κρίνει το σώμα ότι αυτό θα προσφέρει τα αναμενόμενα στη πάταξη της παραβατικότητας συνηγορώντας ταυτόχρονα στην αύξηση των ιχθυοαποθεμάτων και τη μείωση της πίεσης προς αυτά.
Μεγάλη απορία ακόμη μας προξενεί η χρονική στιγμή της καταγγελίας από το Αρχιπέλαγος (σύμφωνα με δημοσίευμα του AegeanNews.gr) καθώς και η απουσία καταγγελιών σε παρόμοια εξόφθαλμα περιστατικά.
Θέλουμε και ζητούμε εξηγήσεις για την δήλωση του Λιμενικού Σώματος, και απαιτούμε την άμεση εφαρμογή του άρθρου 4, παράγραφος 1 του συντάγματος, που αναφέρει ότι «Όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι απέναντι στον νόμο»
Η ΠΕΕΑ ευελπιστεί στην ισότιμη αντιμετώπιση όλων των πολιτών απέναντι στον νόμο, όπως άλλωστε ορίζουν οι αρχές της Δημοκρατίας αλλά και το Σύνταγμα.»
(Δ.Σ) Ποιες είναι οι θέσεις της ΠΕΕΑ για την προστασία των ψαριών γενικά?
(Δ.Μ) Εκτός των παραπάνω, η ΠΕΕΑ εδώ και μήνες έχει καταθέσει επισήμως σε όλα τα συναρμόδια υπουργεία προτάσεις ,για την μείωση της πίεσης των ιχθυαποθεμάτων , σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και οδηγίες. Ταυτόχρονα επιθυμεί την άμεση αναπροσαρμογή προς τα πάνω, των κατώτατων επιτρεπόμενων μεγεθών αλιευμάτων , με ταυτόχρονες απαγορεύσεις σε συρόμενα και κυκλικά εργαλεία και περιορισμούς εργαλείων και μεθόδων στην παράκτια επαγγελματική αλιεία.
(Δ.Σ) Γνωρίζω ότι είσαι από τους πρωτεργάτες του Catch And Release για τα ψαρέματα στο σκάφος και όχι μόνο. Ποια είναι η γνώμη σου για την απελευθέρωση των ψαριών?
(Δ.Μ) Για εμάς την ΠΕΕΑ θεωρείται αδιανόητη η μη εξάπλωση και υιοθέτηση του Catch &Release στην Ελλάδα. Όποιος ψαράς γνωρίσει την ομορφιά, το θετικό συναίσθημα και τις συγκινήσεις που προσφέρει το Catch & Release, είμαστε βέβαιοι ότι θα το αγαπήσει.
Είναι πάρα πολύ σημαντικό να προχωρήσει ,για να προστατευτούν τα ιχθυοαποθέματα, και για να προσφέρουμε τις ίδιες συγκινήσεις που εμείς παίρνουμε από το αγαπημένο μας ψάρεμα, και στα παιδιά μας!
Το Catch & Release διέπεται και αυτό από κανόνες και τεχνικές , εξασφαλίζοντας την μέγιστη βιωσιμότητα του θηράματος, σε ποσοστό άνω του 95%. Είμαστε διατεθειμένοι ανά πάσα στιγμή , να πραγματοποιήσουμε σεμινάρια για την σωστή τεχνική και τα βήματα του Catch & Release.
-Κλείνοντας αυτή την συνέντευξη με τον Διονύση, και χαλαρώνοντας αρκετά την κουβέντα, θυμηθήκαμε τα παλιά και τις εποχές που περάσαμε. Πήγαμε 22-23 χρόνια πίσω, τότε που εγώ σαν φοιτητής έβαζα το τηλεσκοπικό match καλάμι μου σε θήκη κιθάρας, και έπαιρνα 2 και 3 συνεχόμενα λεωφορεία για να βρω τους κοινούς μας φίλους για ψάρεμα, σε γνωστό κατάστημα ειδών αλιείας.
Τότε που ο Διονύσης και ο Μανώλης Ανδρεαδάκης ήταν οι πρωτεργάτες της συρτής με βαρίδι φύλακα και downrigger, τότε που ο φίλος μας Μανώλης Ανδρεαδάκης μας έδειχνε τον κόσμο του match στην θάλασσα, τότε που βάζαμε κάθε μέρα από ένα λιθαράκι στις αγαπημένες μας τεχνικές, τότε που εξελίσσαμε τα ψαρευτικά δρώμενα. Από όλη αυτή την συνέντευξη βγαίνει ένα κεντρικό νόημα, ότι πια έφτασε ο καιρός να βάλουμε όλοι ένα λιθαράκι στην βελτίωση του αγαπημένου μας ψαρέματος, να σταματήσουμε να είμαστε θεατές και να σηματοδοτήσουμε τις εξελίξεις!
Στέλνουμε αγάπη και χαιρετίσματα στον κοινό μας φίλο Μανώλη Ανδρεαδάκη, ελπίζοντας να ξαναβρεθούμε σύντομα, ενθυμούμενοι όλα τα αξέχαστα πράγματα που ζήσαμε όλα τα περασμένα χρόνια...