Τα μυστικά του Eging: Tα προσελκυστικά αρώματα για τις καλαμαριέρες
Του Δημήτρη Σφαλτού
Φωτογραφίες:Δημήτρης Σφαλτός, Παναγιώτης Γεωργακόπουλος, Δημήτρης Παπαχρήστου, Nίκος Ζάρας
Τα καλαμάρια και οι σουπιές ως γνωστό, έλκονται από την φυσική κίνηση των θηραμάτων τους. Αυτοί οι δεινοί κυνηγοί όμως έχουν και άλλες αισθήσεις για να βρίσκουν την τροφή τους, και δεν είναι κάτι άλλο από την μυρωδιά.
Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε διεξοδικά για τα προσελκυστικά αρώματα που μπορούμε να τοποθετήσουμε στις καλαμαριέρες μας, για να τις κάνουμε πιο αποδοτικές.
Τα καλαμάρια και οι σουπιές είναι αλήθεια ότι δεν έχουν και την πιο οξεία όραση στο έγχρωμο φάσμα στο θαλασσινό βασίλειο. Βλέπουν όμως καλύτερα από εμάς τους ανθρώπους, απλά σε διαφορετικά μήκη κύματος! Σαν αρπακτικά κυνηγούν τα μικρόψαρα , τις γαρίδες και τα υπόλοιπα οστρακοειδή , με την κίνηση. Ανιχνεύουν δηλαδή την αλλαγή θέσης ενός θηράματος, το πλησιάζουν και το αρπάζουν με τα πλοκάμια τους.
Υπάρχουν όμως και στα δυο είδη υποδοχείς όσφρησης, με την οποία λαμβάνουν τα χημικά σήματα μέσα στο νερό, για την τοποθεσία ενός θηράματος. Διασκορπισμένες υδατοδιαλυτές ουσίες μετακινούνται με τα ρεύματα και φτάνουν στα κεφαλόποδα. Το όργανο της όσφρησης στα καλαμάρια και στις σουπιές βρίσκεται κάτω από το μανδύα τους, ενώ υποδοχείς γεύσης υπάρχουν στα πλοκάμια τους και σε περιοχές γύρω από το στόμα.
Με αυτά τα δεδομένα , τα καλαμάρια και οι σουπιές βρίσκουν τα κοπάδια των μικρόψαρων σε μερικό βαθμό με την όσφρηση, ενώ είναι ο κύριος λόγος που οδηγούνται τα κεφαλόποδα κάτω από βάρκες που ξεψαρίζουν. Η μυρωδιά των πεταμένων ψαριών κάτω από αλιευτικά σκάφη, είναι ένα πρώτης τάξεως μαλάγρωμα ειδικά για τις σουπιές. Δεν είναι παράξενο που αυτά τα σημεία είναι τα πρώτα που ψάχνουμε στα λιμάνια, ειδικά όταν γυρεύουμε τις μεγάλες σουπιές.
Οι πρώτες καλαμαριέρες που βρήκαν στο εμπόριο με εργοστασιακή πατέντα μυρωδιάς, ήταν αυτές της Berkley. Tην εποχή τους ήταν πάρα πολύ αποτελεσματικές, περιείχαν την μυρωδιά από το πρόγραμμα Powerbait, που ήταν παρόμοιο με το άρωμα γαρίδας.
Πέρασαν 9 χρόνια από τότε, και με τις ίδιες καλαμαριέρες συνεχίζουμε ακόμη και σήμερα να πιάνουμε αρκετά καλαμάρια. Το γεγονός όμως ότι μια καλαμαριέρα με μυρωδιά δούλευε πολύ στα καλαμάρια και στις σουπιές, ήταν το έναυσμα να πειραματιστούμε με αρώματα, προσελκυστικά πάνω στις υπόλοιπες καλαμαριέρες , που δεν είχαν μυρωδιά. Τέτοια υλικά υπάρχουν αρκετά στην ελληνική αγορά, ελάχιστα όμως κάνουν για τον σκοπό μας.
ΤΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΤΙΚΑ ΑΡΩΜΑΤΑ ΣΤΟ EGING
Καταρχήν θα πρέπει να τονίσουμε ότι για να παραμείνει για μεγαλύτερο διάστημα η μυρωδιά που θα τοποθετήσουμε , η καλαμαριέρα μας θα πρέπει να διαθέτει εξωτερικό πανί, και να μην είναι πλαστική και λεία. Τα προσελκυστικά αρώματα πρέπει να είναι πυκνά, ελαιώδη, και κολλώδη, για να παραμείνουν για μεγαλύτερο ψαρευτικό διάστημα πάνω στην καλαμαριέρα.
Yπάρχουν αρώματα που είναι πολύ υδατοδιαλυτά, κατασκευασμένα ειδικά για μαλάγρες, που δεν μένουν για πολύ ώρα πάνω στην καλαμαριέρα μας. Εμείς έχουμε ψάξει αρκετά υλικά και έχουμε καταλήξει στο τι μας ταιριάζει και είναι περισσότερο αποδοτικό. Για παράδειγμα, το προσελκυστικό άρωμα-μπουκαλάκι πρέπει να είναι για μένα μικρό, και να μην πιάνει πολύ χώρο στην τσάντα μας. Είχα δοκιμάσει καλά προσελκυστικά στο παρελθόν, αλλά η μεγάλη συσκευασία-ψεκαστήρι δεν ήταν βολική στις μετακινήσεις, ούτε στην ελαχιστοποίηση του εξοπλισμού, για ψάρεμα σε δύσβατα βράχια και τόπους. Επίσης κάποια παλιότερα χρόνια βουτούσαμε τις καλαμαριέρες σε λάδι σαρδέλας, αλλά μετά δεν ξεμύριζαν με τίποτα, και οι υπόλοιπες έπαιρναν μυρωδιά. Επίσης τα σταγονίδια στις εργαλειοθήκες που έμεναν από ακατάλληλα προσθετικά, μουχλαζαν στις γωνίες , και δεν καθάριζαν εύκολα.
Πλέον χρησιμοποιούμε διάφορα προσελκυστικά, και μερικά πλήρως εξειδικευμένα για eging, τα οποία έχουν σωστή ποικιλία αρωμάτων, ειδικά σχεδιασμένα για χρήση στην θάλασσα, είναι πολύ κολλώδη, διαρκούν αρκετή ώρα, έχουν υλικό το οποίο δίνει και έντονο οπτικό ίχνος μέσα στο νερό, και πιάνουν ελάχιστο χώρο. Ο χώρος για τον οποίο μιλάμε είναι μια θήκη στην τσάντα μεταφοράς μας, μια τσέπη, οπότε δεν χρειαζόμαστε ογκώδη προσελκυστικά και μεγάλες συσκευασίες μαζί μας.
ΑΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ΚΑΙ ΣΟΥΠΙΕΣ
Τα αρώματα που δουλεύουν καλύτερα είναι αυτά με την μυρωδιά της γαρίδας, της σαρδέλας, του αίματος, ενώ πολύ καλά αποτελέσματα είχαμε με το σκόρδο, γιατί έχει δυνατή και πικάντικη μυρωδιά.
Το σκόρδο αποτελεί ένα πολύ καλό προσελκυστικό για όλα τα θαλασσινά ψαρέματα, υπάρχει ένας καλός μου φίλος που ψεκάζει πλάνους του Slow pitch, με ανέλπιστα αποτελέσματα σε φαγγριά, συναγρίδες και σφυρίδες. Σίγουρα η γαρίδα, το αίμα και η σαρδέλα θεωρούνται must για το ψάρεμα των κεφαλόποδων, γιατί αυτά είναι η πιο φυσική τους τροφή.
ΟΙ ΦΕΡΟΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ
Ένα επίσης πολύ σημαντικό στοιχείο για το ψάρεμα των καλαμαριών και γενικά των ψαριών, είναι η ύπαρξη εξειδικευμένων φερομονών για κεφαλόποδα στα υλικά προσέλκυσης. Και πριν αρχίσουμε να μιλάμε αόριστα και άσχετα για «επικίνδυνα» υλικά που δεν γνωρίζουμε , να εξηγηθούμε.
Η φερομόνη είναι μια χημική ουσία που απελευθερώνεται από ένα ζώο, προκειμένου να προκαλέσει μια συγκεκριμένη αντίδραση, ή να μεταδώσει κάποιο μήνυμα σε ένα άλλο άτομο, πάντα όμως του ίδιου είδους. Υπάρχουν φερομόνες κινδύνου, εντοπισμού τροφής, σεξουαλικές και πολλές άλλες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη φυσιολογία των ατόμων συγκεκριμένων ειδών. Η ύπαρξη και χρήση τους στα καλαμάρια , , έχει μελετηθεί ιδιαίτερα και αποδειχθεί στην Ιαπωνία. Πολλά σπονδυλόζωα και φυτά επίσης επικοινωνούν με τη χρήση φερομονών.
Ο όρος «φερομόνη» προτάθηκε από τους Πέτερ Κάρλσον (Peter Karlson) και Άντολφ Μπούτεναντ (Adolf Butenandt) το 1959, και προέρχεται ετυμολογικά από τις Ελληνικές λέξεις «φέρω» (μεταφέρω) και «εμού» (εγώ, στην γενική του ενικού). Άρα, φερομόνη είναι η ουσία που μεταφέρει-οδηγεί εμένα προς ή από κάτι. Αυτό που μας ενδιαφέρει εμάς στο ψάρεμα, είναι η πληροφορία που μεταδίδουν οι φερομόνες για τον εντοπισμό της τροφής.
Eίναι γενικά επιστημονικά τεκμηριωμένο, ότι τα δολώματα που είναι εμποτισμένα με φερομόνες είναι πιο ελκυστικά στα ψάρια/κεφαλόποδα, και τα τρώνε καλύτερα από τα άλλα. Τα προσθετικά αρώματα με φερομόνες, έχουν ένα συνδυασμό τέτοιων ουσιών, ο οποίος καλύπτει όλα τα χημικά σήματα, συμπεριλαμβανομένου και του αισθήματος λήψης τροφής.
Ένα εξειδικευμένο προσελκυστικό άρωμα με φερομόνη πάνω σε μια καλαμαριέρα, δίνει άμεση πληροφορία για το που βρίσκεται η τροφή, πράγμα που οδηγεί τα υπόλοιπα καλαμάρια και τις σουπιές, κατευθείαν στο στόχο τους! Το προσθετικό που χρησιμοποιούμε διαθέτει φερομόνες, και αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την αποτελεσματικότητά του.
ΤΡΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΩΝ
Βάζουμε μια μικρή ποσότητα προσελκυστικού αρώματος στην καλαμαριέρα μας και ψαρεύουμε κανονικά. Μπορούμε να το απλώσουμε (όχι με τα χέρια,... μυρίζει δυνατά!) σε όλο το σώμα της καλαμαριέρας, για καλύτερα αποτελέσματα.
Καλό είναι να προσέχουμε να μην πέσουν τα προσθετικά στα ρούχα μας, γιατί με τις δυνατές μυρωδιές δεν φεύγουν εύκολα. Ειδικά το άρωμα της σαρδέλας είναι πολύ δυνατό, και δεν φεύγει η μυρωδιά με τίποτα. Προσέχουμε επίσης να μην έχουμε άνθρωπο πίσω μας την ώρα της βολής, για να μην πέσει κάποια σταγόνα πάνω του, για τους ίδιους λόγους...
Τα προσθετικά αυτά μπορούμε να τα ξαναβάλουμε πάνω στις καλαμαριέρες μας κατά την διάρκεια του ψαρέματος, όσο εμείς επιθυμούμε, δεν έχουν αντενδείξεις. Μετά από κάποιες ώρες είναι φυσικό η μυρωδιά να εξασθενίσει. Με μια οδοντόβουρτσα καθαρίζουμε τις καλαμαριέρες μας για να φύγουν οι μυρωδιές, σε θαλασσινό νερό.
Αλλιώς τις παίρνουμε ξεχωριστά από τις άλλες για να τις ξεπλύνουμε στο σπίτι. Πολλά προσελκυστικά αρώματα και οι φερομόνες είναι απόλυτα οικολογικά, δεν χαλάνε τα υφάσματα, ούτε περιορίζουν την δράση των θερμικών πανιών, σαν τις Yamashita. Είναι τα ίδια ακριβώς προσθετικά που βάζουμε σε δολώματα, σκουλήκια, προνύμφη μύγας, σε floats, σιλικόνες, κτλ, με πολύ καλά αποτελέσματα.
Ψάρευα χρόνια με τις καλαμαριέρες της Berkley, οι οποίες ήταν εργοστασιακά ποτισμένες με άρωμα Powerbait, και δεν είχα πρόβλημα να τις έχω στα ίδια κουτιά με τις άλλες. Τα αρώματα είναι σίγουρα ότι ξεθυμαίνουν με τον χρόνο, χωρίς προβλήματα στα υλικά κατασκευής.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Στα ψαρέματα των καλαμαριών είδαμε αυξημένες τσιμπιές στις γόνιμες ώρες, και ειδικά σε μεγάλα μεγέθη, εν συγκρίσει με τους άλλους ψαράδες δίπλα μας. Η μυρωδιά στα τεχνητά δολώματα είναι μεγάλο προσόν, αρκεί να σκεφτείτε πόσες εταιρείες φτιάχνουν τέτοιου είδους δολωμάτων. Επίσης είδαμε πολύ συχνά σε αυτές τις καλαμαριέρες να πιάνονται διπλά καλαμάρια ή πιάνοντας ένα μικρό να γατζώνεται και ένα μεγαλύτερο πάνω του (στο σημείο του κεφαλιού).
Τα τελευταία χρόνια-ειδικά στις σιλικόνες-βλέπουμε ένα αγώνα δρόμου ανάμεσα στις εταιρείες για την κατασκευή δολωμάτων με μυρωδιές (γλυκάνισος, καλαμάρι, σκουλήκι, κτλ) και φερομόνες. Στις σουπιές οι μυρωδιές κάνουν πολύ καλή δουλειά, αφού πλησιάζουν περισσότερη ώρα την καλαμαριέρα και την ελέγχουν πολλές φορές πιο διεξοδικά.
Βοηθάει επίσης και η τεχνική ψαρέματος eging για τις σουπιές, οι οποίες θέλουν πιο αργές πλεύσεις, οπότε έχουν το περιθώριο να πάρουν καλύτερη «μυρωδιά». Τα προσελκυστικά αρώματα δεν κοστίζουν, έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, και μπορούν να κάνουν πιο ελκυστική με την μυρωδιά τους, οποιαδήποτε καλαμαριέρα-ειδικά με πανί. Τα μυστικά του eging αρχίζουν να φανερώνονται , οπότε δράστε ανάλογα.