Πως θα ξεχωρίσετε ένα μυλοκόπι από ένα κρανιό ιχθυοκαλλιέργειας. Οι διαφορές των δύο ψαριών και η μεγάλη απάτη!
Του Δημήτρη Σφαλτού, Χρήστου Λοβέρδου Στελακάτου
Φωτογραφίες: Μιχάλης Μιχαηλίδης, Χρήστος Λοβέρδος Στελακάτος
Ο αυξανόμενος ντόρος που γίνεται τα τελευταία χρόνια με το ψάρι μυλοκόπι, είναι μια μεθοδευμένη κίνηση για να σιτίζεται ο απλός λαός με το ψάρι κρανιό, που είναι προϊόν ιχθυοκαλλιέργειας! Ας πάμε να δούμε λοιπόν τις διαφορές των δύο αυτών ψαριών, και το τι θα πρέπει να προσέχετε, για να μην πέφτετε θύματα επιτήδειων ψαροεμπόρων, λαικών αγορών, σούπερ-μάρκετ, και τηλεοπτικών εκπομπών!
Ξαφνικά η αυξανόμενη ζήτηση του “μυλοκοπιού” σαν ψάρι σε εκατοντάδες συνταγές μαγειρικής, σε τηλεοπτικές εκπομπές, στα ψαρομανάβικα, στους πάγκους, στις λαικές αγορές, έθεσε νέες νοθείες (στις ήδη επαναλαμβανόμενες που γίνονται ήδη...) στον τομέα των ψαριών. Βλέπετε , στο 99% όπου αναφέρεται η λέξη “μυλοκόπι”, το ψάρι αυτό αντί για το πραγματικό μυλοκόπι, έχει αντικατασταθεί με το ψάρι κρανιό (λόγω της μερικής ομοιότητας) , που είναι στο συντριπτικό ποσοστό προϊόν ιχθυοκαλλιέργειας.
Η τιμή βέβαια του κρανιού , που είναι 6-7 ευρώ το κιλό στην καλύτερη, εκτοξεύεται παράνομα στα 15-40 ευρώ, δείχνοντας ένα ψάρι, το οποίο δεν είναι αυτό που πρέπει! Πάμε να δούμε το κάθε ψάρι ξεχωριστά...
Το μυλοκόπι
Το μυλοκόπι (επιστημονική ονομασία: Umbrina cirrosa) είναι ψάρι της οικογένειας των Σκιαινιδών που απαντά στην Μεσόγειο και στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού. Συνήθως αποτελεί τυχαίο αλίευμα ή ψαρεύεται με ψαροντούφεκο. Ο πληθυσμός του στη Μεσόγειο έχει καθοδική τάση, λόγω της υπεραλίευσης.
Το μυλοκόπι έχει μήκος περίπου 40 εκατοστά, ενώ μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο μήκος και βάρος τα 15 κιλά. Η ράχη του έχει ασημί χρώμα με πιτσιλιές και η κοιλιά του ασημόλευκη. Τα πτερύγιά του είναι σκούρα. Το πρώτο ραχιαίο πτερύγιο είναι σχεδόν τριγωνικό και το δεύτερο ίσιο και φτάνει μέχρι την ουρά. Στην κοιλιά φέρει κυματιστές λοξές γραμμές που χρυσίζουν και έχουν άσπρα και μαύρα ενδιάμεσα στίγματα.
Το μυλοκόπι είναι ευρύαλο είδος το οποίο βρίσκεται σε βραχώδεις και αμμώδεις βυθούς κοντά στις ακτές σε βάθος μέχρι 100 μέτρα. Τα νεαρά του είδους εισέρχονται σε εκβολές ποταμών. Το μυλοκόπι τρέφεται με βενθικά ασπόνδυλα, όπως τα καρκινοειδή, τα μαλάκια και τα σκουλήκια. Η αναπαραγωγική περίοδος του είδους αρχίζει το Μάιο και κορυφώνεται τον Ιούνιο. Φτάνει σε σεξουαλική ωρίμανση σε ηλικία 3 ετών, όταν έχει μήκος περίπου 35 εκατοστά.
Στη Μεσόγειο, το μυλοκόπι απαντά στο Αιγαίο, την Αδριατική, τη θάλασσα της Λιγουρίας και τα νερά γύρω από την Ιβηρική χερσόνησο και τις Βαλεαρίδες νήσους. Το μυλοκόπι δεν είναι ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας , σε αντίθεση με τον κρανιό, που τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μεγάλο μέρος της αγοράς από τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας , την τσιπούρα, το λαβράκι, και το ιαπωνικό φαγκρί.
Το μυλοκόπι είναι ψάρι πολύ καχύποπτο, δύσκολο να αλιευτεί, ενώ με την παραμικρή αίσθηση κινδύνου εξαφανίζεται με μεγάλη ταχύτητα! Είναι σπάνιο ψάρι , και για όποιον δεν έχει ασχοληθεί μεθοδικά με το ψάρεμά του, είναι ένα τυχαίο αλίευμα.
Μετακινείται σε θολούρα και τρικυμισμένη θάλασσα, γιατί είναι πολύ καχύποπτο ψάρι. Ανευρίσκεται σε λασπώδη και αμμώδη βυθό, με μεγάλες πλάκες που υπάρχουν στην θάλασσα, και σε ξέρες με μεγάλες σπηλιές όπου μπορεί να κρύβεται , και να αναπαράγεται.
Ο κρανιός
Ο κρανιός (Argyrosomus regius) είναι ένα ψάρι της οικογένειας των σκιαινίδων που ζει στο βορειοανατολικό Ατλαντικό και τη Μεσόγειο. Αλιεύεται για ανθρώπινη κατανάλωση, ειδικά στη Μεσόγειο, ενώ έχει αρχίσει να εκτρέφεται εντατικά σε ιχθυοκαλλιέργειες. Συνήθως φτάνει σε μήκος 1,5 μέτρου, ενώ τα μεγαλύτερα άτομα του είδους φτάνουν σε μήκος τα 2,3 μέτρα και ξεπερνούν σε βάρος τα 50 κιλά.
Ο κρανιός έχει σχετικά μεγάλο κεφάλι με αρκετά μικρά μάτια και το σώμα είναι επίμηκες. Η πλευρική γραμμή φαίνεται εύκολα σαν το λαβράκι ,και εκτείνεται μέχρι το ουραίο πτερύγιο. Το πίσω ραχιαίο πτερύγιο είναι πολύ μεγαλύτερο από το πρώτο που έχει εννέα ακτίνες. Η πρώτη ακτίνα του πρωκτικού πτερυγίου είναι κοντή και ακανθώδης, ενώ η δεύτερη είναι πολύ λεπτή. Το χρώμα του σώματος είναι σκούρο-ασημί, με χαρακτηριστικά χάλκινα ραχιαία. Οι βάσεις των πτερυγίων είναι κοκκινωπές καφέ και η στοματική κοιλότητα κίτρινη-χρυσή ή σομόν. Τα λέπια είναι μεγάλα και κάθε τέταρτο λέπι βρίσκεται σε διαφορετική γωνία από τα υπόλοιπα.
Η νηκτική κύστη περιέχει πολλά διακλαδισμένα εξαρτήματα τα οποία δονούνται για να κάνουν έναν ήχο, σαν μουγκρητό που μπορεί να ακουστεί έως και 30m μακριά. Αυτός ο ήχος παράγεται από τα αρσενικά κατά τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας.
Ο κρανιός συναντάται στον ανατολικό Ατλαντικό από τη Νορβηγία έως τη Δυτική Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, μέχρι το Κονγκό. Μπορεί να εμφανιστεί κοντά στον πυθμένα, καθώς και σε επιφανειακά και μεσαία νερά. Απαντά σε βάθος 15-100 μέτρων, με μέγιστο τα 1.200 μέτρα. Ο κρανιός τρέφεται με ψάρια και καρκινοειδή. ενώ τα ενήλικα καταναλώνουν κέφαλους και σαρδέλες, που κυνηγά ενεργά σε ανοιχτό νερό.
Τα ενήλικα μαζεύονται σε παράκτια νερά για να γεννήσουν την άνοιξη και το καλοκαίρι. Το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξής τους συμβαίνει κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και η δραστηριότητα σίτισης μειώνεται σημαντικά όταν η θερμοκρασία του νερού πέσει κάτω από 13-15 °C. Ο κρανιός αλιεύεται για εμπορική χρήση με τράτες και παραγάδια. Είναι ένα από τα κλασικά είδη στις ιχθυοκαλλιέργειες της Ελλάδας.
Πάμε τώρα να δούμε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα. Το μυλοκόπι πια είναι ένα πολύ σπάνιο ψάρι, το οποίο συναντάται σε πολύ συγκεκριμένους ψαρότοπους της Ελλάδας. Είναι δύσκολο να πιαστεί με συμβατικά εργαλεία και είναι ένα πολύ νόστιμο, ακριβό και καχύποπτο ψάρι.
Το ψάρι που πουλάνε για ελεύθερο μυλοκόπι στην πραγματικότητα, κατά 99% είναι ψέμα, είναι κρανιός ιχθυοκαλλιέργειας, τον πουλάνε για το κέρδος κοροϊδεύοντας τους συνανθρώπους μας , που δεν “ξέρουν”!
Ξαφνικά όλη η αγορά έχει γεμίσει εδώ και πολλά χρόνια από “μυλοκόπι” πράγμα πολύ περίεργο. Γιατί όμως γίνεται αυτό? Γιατί οι ιχθυοκαλλιέργειες έβαλαν εκατομμύρια ψάρια κρανιού για εκτροφή σε όλη την Ελλάδα, και έτσι ψαράδικα, ταβέρνες, λαϊκές, σούπερ μάρκετ και κεντρικές αγορές σε συνεργασία με τις εταιρίες ιχθυοκαλλιεργειών το πουλάνε σαν “μυλοκόπι” . Αυτό γίνεται για να δείχνει η αγορά πως έχει ελεύθερο ψάρι και όχι ιχθυοκαλλιέργειας μόνο, αλλά πάλι η κοροϊδία είναι κοροϊδία. Το μυλοκόπι είναι πολύ πιο ποιοτικό ψάρι από τον κρανιό, ακόμη και εάν πιαστεί ελεύθερος! Έτσι ανεβαίνει η τιμή του ψαριού και το παράνομο κέρδος, πουλώντας στον κόσμο ένα ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας αντί για ελεύθερο.
Ο κόσμος δεν εμπιστεύεται πια τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, αλλά πλαγίως πρέπει να βρει τρόπο το κατεστημένο σύστημα να τα βάλει στο πιάτο του ,γιατί πάνω από όλα είναι το κέρδος των συμφερόντων. Το πρόβλημα δεν είναι ότι ο κρανιός είναι ένα ψάρι που δεν τρώγεται, το πρόβλημα είναι ότι προσπαθούν με δόλια μέσα και ψέματα , να κοροιδέψουν τον κόσμο και να τον ταίσουν με ένα ψάρι που δεν είναι ελεύθερο και αυτό που αναγράφεται, αλλά ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας.
Τα ψάρια αυτά κολυμπούνε μέσα στην καρκινογόνα φορμόλη, μέσα στα περιττώματα τους, δέχονται τόνους αντιβιοτικών , ταΐζονται με αμφιβόλου ποιότητας τροφές, και τα τσακίζουν τα βακτήρια και οι αρρώστιες.
Πολλοί λένε έμποροι στη αγορά ότι έχουν ελεύθερο μυλοκόπι ψάρι, αλλά στην πραγματικότητα είναι κρανιός, υποδεέστερο ψάρι σε όλα του, και δεν κοστίζει πάνω από 6-7 ευρώ. Ακόμη και εάν σας πούνε ότι είναι το ίδιο ψάρι, μην τους πιστέψετε, είναι νοθεία! Στα εστιατόρια γίνεται πραγματικά χαμός με την νοθεία, θα σας πουλήσουν φέτα κρανιού για μυλοκόπι, χωρίς να μπορείτε να ελέγξετε τίποτα, και θα πληρώσετε ένα ψάρι ιχθυοτροφείου για χρυσάφι και ελεύθερο άγριο ψάρι!
Δεν είναι το ίδιο ψάρι , και θα πρέπει να σταματήσουν οι επιτήδειοι να κοροϊδεύουν τον κόσμο σε πάγκους και εστιατόρια! Άλλο ψάρι ο κρανιός ,άλλο το μυλοκόπι. Όποιος έχει φάει πραγματικό μυλοκόπι θα θυμάται για πάντα την μεγάλη διαφορά...
Παρουσιάζουμε φωτογραφίες με μυλοκόπι και με κρανιό και τονίζουμε τις διαφορές για να μη σας κοροϊδεύουν και σας πουλάνε άχυρο για χρυσό…
Η μεγάλη διαφορά τους είναι στο στόμα, όπου το μυλοκόπι έχει πιο μικρό στόμα και προς τα κάτω, ενώ ο κρανιός πιο μεγάλο και κεντρικό. Το στόμα από το μυλοκόπι είναι στην κάτω πλευρά της γνάθου , ενώ έχει ένα δακτύλιο στο στόμα, που θυμίζει έντονα κυπρίνο ή βάρβο των γλυκών νερών.
Το στόμα του κρανιού είναι πιο κεντρικό και μεγάλο, έχει δόντια που κόβουν και με μεγάλο άνοιγμα. Το μυλοκόπι στο κάτω σαγόνι του έχει ένα μικρό μουστάκι σαν γενάκι, ενώ ο κρανιός δεν το έχει.
Ο κρανιός έχει έντονη πλευρική γραμμή, που θυμίζει πάρα πολύ το λαβράκι. Το μυλοκόπι είναι πιο πλατύ στο σχήμα (ειδικά στο σημείο μετά το κεφάλι), ενώ ο κρανιός πιο μακρύς και ίσιος.
Το μυλοκόπι έχει πιο ανοιχτό χρώμα σαν την άμμο, μπορεί να είναι πρασινοχρυσαφί καμιά φορά στη ράχη και πλευρικά, ενώ ο κρανιός πολύ σκούρο γκρί-ασημι.
Οι πιτσιλιές στο χρώμα του μυλοκοπιού , δεν θα τις βρείτε ποτέ στον κρανιό. Επίσης ο κρανιός επειδή είναι ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας πια, θα δείτε ότι έχει πολύ μικρά πλευρικά πτερύγια και ατροφική μικρή ουρά.
Να είστε όλοι καλά, να προσέχετε τι αγοράζετε, εάν έχετε αμφιβολίες καλύτερα να μην παίρνετε ψάρια αμφιβόλου ποιότητας. Οι επιλογές μας τώρα, θα μας κρατήσουνε μακριά από άσχημες καταστάσεις της υγείας μας αύριο...
Δείτε σε αυτό το άρθρο τις διαφορές του άγριου πελαγίσιου φαγκριού, με την κλουβίσια ιαπωνική κόκκινη τσιπούρα, που γίνεται επίσης μια τεράστια απάτη!
